Mứt - món ngon, vị thuốc độc đáo

Mứt là món ăn ngon, truyền thống rất quen thuộc với người dân. Mỗi một loại mứt đều có mùi vị, tính năng, tác dụng khác nhau. Nếu được chế biến, sử dụng đúng thì mứt không chỉ là món ngon bổ mà còn là vị thuốc quý phòng trị nhiều bệnh.

Mứt sen: vị ngọt, tính bình, không độc, tác dụng bổ tâm tỳ, ích thận, dễ ngủ... Rất tốt cho người già, trẻ em suy nhược ăn ngủ kém, hay rối loạn tiêu hóa, tiêu chảy. Nam giới bị di mộng tinh, tiểu tiện không tự chủ dùng đều tốt.

Mứt gừng: vị ngọt cay, tính ấm, tác dụng giải biểu, ôn trung, kiện tỳ, tiêu đàm, giải độc... Phòng trị chứng lạnh bụng, đau bụng, đầy bụng, đi ngoài, buồn nôn; chứng ho đàm nghẹt mũi xổ mũi, tay chân lạnh, phong thấp nhức mỏi đều dùng rất tốt... Tuy nhiên, người nóng nhiệt, phụ nữ có thai không nên ăn nhiều. Mỗi lần ăn 5-10g là vừa.

Mứt cà rốt: vị ngọt, tính bình, tác dụng bổ khí huyết, ích can dưỡng thận, cầm tả... Chữa chứng ăn kém hay bị rối loạn tiêu hóa, tiêu chảy kiết lỵ, phổi yếu ho hen, thấp khớp nhức mỏi...  Cà rốt rất giàu caroten (tiền vitamin A) giúp ngăn ngừa bệnh tim mạch, thị lực yếu, trẻ em còi cọc chậm lớn.

Mứt tắc (quất): vị ngọt cay, tính ấm, tác dụng kiện tỳ vị, hóa đàm, thông phế, giảm ho... Phòng trị chứng ho đàm, ho cảm, đầy bụng, chậm tiêu, buồn nôn.

Mứt hồng: vị ngọt chát, tính bình, tác dụng bổ tỳ thận, nhuận phế, tiêu đờm...  Rất thích hợp với những người bị khô miệng khát nước, đau họng, nhức đầu chóng mặt, tăng huyết áp, ho đàm, tiểu nhiều, tiêu hóa kém, buồn nôn.

Mứt me: vị ngọt chua, tính mát, tác dụng thanh nhiệt, mát gan, lợi mật, bớt khát, nhuận táo, lợi tiểu... Phòng trị chứng táo bón, tiểu buốt tiểu dắt, phụ nữ có thai hay bị nôn oẹ. Mứt me giàu vitamin C, rất tốt cho người nóng nhiệt, mệt mỏi.

Mứt dừa: vị ngọt bùi, tính bình, thường làm bằng cùi dừa có chứa nhiều enzym, ăn liều vừa phải rất có lợi cho tiêu hóa... Tuy nhiên, cùi dừa chứa nhiều chất béo bão hòa, người lớn tuổi, mỡ máu cao, có nguy cơ bị bệnh tim mạch, tăng huyết áp không nên dùng nhiều.

Mứt khoai lang: vị ngọt, tính bình, tác dụng bổ tỳ, ích thận, nhuận tràng, tiêu viêm, lợi gan mật, sáng mắt... Trị chứng táo bón, trĩ, tiêu khát, trẻ em cam tích... Ngoài ra, khoai lang giàu canxi, tốt cho người bị loãng xương.

Mứt cà chua dưỡng âm, mát huyết, trị chứng nóng nhiệt, miệng khô khát, hoa mắt chóng mặt, táo bón, tăng huyết áp.

Mứt cà chua: vị ngọt, hơi chua, tính mát, tác dụng dưỡng âm, mát huyết, thanh nhiệt... Trị chứng nóng nhiệt, miệng khô khát, hoa mắt chóng mặt, táo bón, tăng huyết áp. Tuy nhiên, cà chua tính mát bổ âm, người tỳ vị hàn hoặc người đang bị tiêu chảy không nên dùng.

Mứt bí: vị ngọt, tính mát, tác dụng thanh phế mát vị, sinh tân, hóa đàm, lợi đại tiểu tiện... Chữa chứng nóng ruột, phiền khát, ho viêm họng, táo bón, mụn nhọt, rôm sẩy, khô sần da, tăng huyết áp, đái tháo đường.

DS. Nguyễn Văn Sáu